Wanneer je het hebt over kinderarbeid, stel je je waarschijnlijk donkere fabrieken voor waar kleine handen goedkope kleding naaien. Maar hoe zit het met kinderen die met hun ouders samenwerken in de online wereld van influencers of worden ingezet voor de online campagnes van hun ouders? Is dat ook kinderarbeid?
Toen & nu: Kinderarbeid in Nederland
In het verleden, voor de 20e eeuw, was kinderarbeid in Nederland een normaal verschijnsel. Kinderen werkten in fabrieken, mijnen en op het land. Dankzij de invoering van de Leerplichtwet in 1900 en andere sociale hervormingen nam kinderarbeid in traditionele vormen af.
Echter, met de opkomst van social media en het beroep van “influencer” duikt het thema kinderarbeid in een nieuw jasje weer op. In dit geval gaat het om ouders die hun kinderen betrekken bij hun werkzaamheden online.
Je kind als influencer op social media
Laten we eerlijk zijn: een schattige peuter die een nieuw speelgoed uitprobeert of een grappig dansje doet, trekt online veel aandacht. Voor sommige influencer-ouders kan het daarom verleidelijk zijn om hun kinderen te betrekken bij hun werk, of het nu gaat om unboxings, vlogs of fotoshoots.
Er zijn veel succesverhalen te vinden. Denk aan de kinderen die miljoenen volgers hebben dankzij hun talent of charme. Maar er zijn ook veel ethische vragen die hierbij komen kijken.
De wet en kinderarbeid
In Nederland is kinderarbeid verboden voor kinderen jonger dan 13 jaar. Vanaf 13 jaar mogen kinderen wel werken, maar zijn er strikte regels verbonden aan wat voor werk ze mogen doen en hoeveel uur. Het is daarbij essentieel dat het werk niet schadelijk is voor hun gezondheid en ontwikkeling en hun schoolgang niet in de weg staat.
Nu is het ingewikkeld. Is een kind dat poseert voor een foto of een video opneemt voor een vlog echt aan het “werken”? Technisch gezien misschien niet. Maar als er een direct economisch voordeel uit voortkomt (denk aan advertentie-inkomsten of merkpartnerschappen), wordt het troebel.
Het grijze gebied van influencer-kinderen
Het influencer-werk bevindt zich in een grijs gebied als het om kinderarbeid gaat. Er zijn een paar dingen om te overwegen:
Consent
Kan een jong kind echt toestemming geven om online te verschijnen? Begrijpen ze de langetermijngevolgen van hun online aanwezigheid?
Druk
Voelt het kind druk om deel te nemen aan de activiteiten? Of is het puur plezier voor hen?
Inkomsten
Wat gebeurt er met het geld dat wordt verdiend dankzij de aanwezigheid van het kind? Wordt het gespaard voor hun toekomst, of wordt het gebruikt door de ouders?
Tijd
Hoeveel tijd besteden kinderen aan deze activiteiten? Gaat het ten koste van hun vrije tijd, school of rust?
Verantwoordelijkheid van ouders
Het komt uiteindelijk neer op de verantwoordelijkheid van de ouders. Het is essentieel om het welzijn van het kind voorop te stellen en ervoor te zorgen dat ze niet worden geëxploiteerd voor financieel gewin.
Het is ook aan te raden om kinderen zo veel mogelijk te beschermen tegen mogelijke negatieve effecten van online aanwezigheid, zoals cyberpesten of privacy-inbreuken.
Ouders als influencer op social media
De lijn tussen het delen van gezinsmomenten en potentiële exploitatie van kinderen kan vaag zijn.
De baby op Instagram: Schattig of zakelijk?
Iedereen houdt van een schattige babyfoto. Voor influencer-ouders kan het tonen van hun kinderen op social media een manier zijn om hun volgers een inkijkje te geven in hun gezinsleven. Echter, wanneer dit regelmatig gebeurt en er inkomsten uit worden gegenereerd, kunnen er enkele ethische en juridische overwegingen zijn.
Privacy van het kind
Elk kind heeft recht op privacy. Hoewel baby’s en peuters zich mogelijk niet bewust zijn van de camera, kunnen oudere kinderen zich er meer bewust van zijn en er zelfs door worden beïnvloed. Het kan zijn dat ze zich anders gaan gedragen, omdat ze weten dat ze worden gefilmd of gefotografeerd.
Daarnaast kunnen foto’s en video’s die nu worden gedeeld, later gevolgen hebben voor het kind. Digitale voetafdrukken zijn bijna onmogelijk volledig te wissen. Wat als het kind opgroeit en niet wil dat die peuterfoto’s of -video’s online te vinden zijn?
Economische overwegingen
Als een ouder geld verdient door inhoud te delen waarin hun kinderen prominent aanwezig zijn, komen we op het terrein van kinderarbeid. Zoals eerder besproken, is er in Nederland een strikte wetgeving rondom kinderarbeid. Hoewel het misschien niet als traditioneel “werk” wordt gezien, profiteren de ouders economisch van de aanwezigheid van het kind.
Mentale en emotionele gevolgen
Kinderen die voortdurend worden gefilmd of gefotografeerd, kunnen druk voelen om te presteren of een bepaalde persoonlijkheid te tonen. Dit kan gevolgen hebben voor hun zelfbeeld en authenticiteit. Ook blootstelling aan het grotere publiek brengt risico’s met zich mee. Commentaren, meningen en mogelijk zelfs negatieve feedback kunnen van invloed zijn op het welzijn van het kind, zelfs als ze deze op jonge leeftijd niet direct lezen.
Wat zegt de wet?
Hoewel de wetgeving nog inhaalt met de snel evoluerende wereld van social media, kunnen influencer-ouders die hun kinderen regelmatig inzetten voor commerciële doeleinden zich in een grijs gebied bevinden. Het is essentieel om je bewust te zijn van de mogelijke implicaties en om steeds het welzijn van het kind voorop te stellen.
Kruispunt van moderne ethiek
Ouders die influencer zijn en hun kinderen in beeld brengen, bevinden zich op het kruispunt van moderne ethiek en wetgeving. Terwijl de wetten rondom dit onderwerp zich ontwikkelen, is het aan de ouders om een evenwicht te vinden tussen authenticiteit, privacy en de rechten van hun kinderen.
Elke situatie is uniek, en wat voor het ene gezin werkt, werkt misschien niet voor het andere. Echter, de veiligheid, privacy en mentale gezondheid van het kind moeten altijd voorop staan.
Extra informatie
Hoe waarborg je zo veel mogelijk de privacy van je kinderen?
Social media en de privacy van je kind
Hoe begeleid je pubers bij hun smartphone gebruik?
Je baby als model
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
