Laten we bij het begin beginnen: Wat is dyslexie precies? Dyslexie, ook wel leesstoornis genoemd, is een veelvoorkomende leerstoornis die zich kenmerkt door moeite met lezen, spellen en vaak ook schrijven. Het is belangrijk om te begrijpen dat het niets te maken heeft met de intelligentie van een persoon. Mensen met dyslexie kunnen net zo slim zijn als hun leeftijdsgenoten, maar ze hebben meer moeite met taken die te maken hebben met taal.
Hoe vaak komt het voor?
Dyslexie komt vaker voor dan je misschien denkt. Volgens studies komt het voor bij ongeveer 5 tot 10 procent van de bevolking, hoewel sommige onderzoeken suggereren dat het percentage nog hoger kan liggen. Dat betekent dat in een gemiddelde klas van 30 leerlingen, er waarschijnlijk 1 tot 3 kinderen met dyslexie zijn.
Oorzaken van dyslexie
Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaken. Hoewel de exacte oorzaak nog steeds een onderwerp van discussie is, wijzen de meeste onderzoeken op een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. Dyslexie lijkt te kunnen worden doorgegeven van ouders op kinderen, wat betekent dat het een genetische basis heeft. Maar omgevingsfactoren, zoals de kwaliteit van het onderwijs dat een kind ontvangt, kunnen ook een rol spelen.
Het herkennen van signalen
Het herkennen van de vroege tekenen van dyslexie kan een uitdaging zijn, omdat veel kinderen in hun vroege jaren moeite kunnen hebben met lezen en schrijven. Echter, hier zijn enkele mogelijke signalen die kunnen wijzen op dyslexie:
Vertraagde spraakontwikkeling
Kinderen met dyslexie kunnen later beginnen met praten dan hun leeftijdsgenoten.
Moeite met rijmen
Moeite met het begrijpen en produceren van rijmende woorden kan een vroeg teken zijn van dyslexie.
Problemen met het leren van letters en hun geluiden
Dyslectische kinderen kunnen het moeilijk vinden om letters te leren en te onthouden, en om de geluiden die bij die letters horen te leren.
Moeite met handschrift
Dyslectische kinderen kunnen moeite hebben met handschrift en kunnen hun letters en woorden vaak verkeerd schrijven.
Problemen met spellen
Spelfouten, zoals het weglaten, toevoegen, verwisselen of achterstevoren schrijven van letters, kunnen tekenen zijn van dyslexie.
Moeite met lezen
Dyslectische kinderen kunnen het moeilijk vinden om woorden te herkennen, langzaam lezen, vaak woorden overslaan of verkeerd lezen, en moeite hebben met begrijpend lezen.
Problemen met het onthouden van feiten en cijfers
Dyslectische kinderen kunnen het moeilijk vinden om feiten en cijfers te onthouden, zoals hun telefoonnummer of de tafels van vermenigvuldiging.
Het diagnoseproces
Wie stelt de diagnose? Meestal is het een team van professionals dat de diagnose stelt. Dit kan een psycholoog, een logopedist of een specialist in leerstoornissen zijn. Het diagnoseproces omvat meestal een reeks tests om het lees-, schrijf- en spellingniveau van het kind te beoordelen, evenals hun algemene intellectuele vermogens.
Kan dyslexie genezen worden?
Dyslexie is een levenslange aandoening en er is geen “genezing” voor in de zin dat het volledig kan worden geëlimineerd. Echter, dat betekent niet dat mensen met dyslexie niet kunnen leren lezen of succesvol kunnen zijn. Met de juiste strategieën en ondersteuning kunnen mensen met dyslexie effectieve lezers worden en succesvol zijn op school en in hun carrière.
Het is belangrijk om te onthouden dat dyslexie niets te maken heeft met de intelligentie van een persoon. Mensen met dyslexie hebben vaak gemiddelde tot bovengemiddelde intelligentie en zijn vaak creatief en innovatief in hun denken.
Er zijn vele benaderingen en technieken om mensen met dyslexie te ondersteunen bij het leren lezen en schrijven. Dit kan onder meer specifieke lees- en spellingprogramma’s omvatten, evenals aanpassingen in de klas, zoals extra tijd voor toetsen of het gebruik van audioboeken. Ook technologie kan een belangrijke rol spelen, zoals tekst-naar-spraak software of spellingscontrole.
Het is van cruciaal belang dat dyslexie vroeg wordt geïdentificeerd, zodat kinderen de ondersteuning kunnen krijgen die ze nodig hebben om succesvol te zijn op school. Als je vermoedt dat je kind dyslexie heeft, is het belangrijk om te praten met zijn of haar leraar of schoolpsycholoog, of om een professionele evaluatie te overwegen.
Rol van ouders
Als ouder kun je veel doen om je kind te ondersteunen als ze dyslexie hebben. Ten eerste is het belangrijk om geduldig en begripvol te zijn. Het kan frustrerend zijn voor een kind met dyslexie om te worstelen met taken die hun leeftijdsgenoten gemakkelijk lijken te vinden. Ondersteuning thuis, zoals extra leestijd of het gebruik van speciale hulpmiddelen, kan ook zeer nuttig zijn.
De rol van de school
Scholen spelen ook een cruciale rol bij het ondersteunen van leerlingen met dyslexie. Ze kunnen speciale onderwijsstrategieën en -aanpassingen implementeren, zoals extra tijd voor toetsen, gebruik van speciale hulpmiddelen, en aangepaste onderwijsstrategieën.
In het basisonderwijs krijgen kinderen met leesproblemen gerichte ondersteuning. Sommige scholen hebben een dyslexieprotocol waarin staat hoe zij omgaan met dyslexie. In het zorgplan van de basisschool staat welke methoden en hulpmiddelen de school gebruikt voor dyslectische leerlingen bron.
In het voortgezet onderwijs kunnen scholen op verschillende manieren rekening houden met dyslectische leerlingen. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld vaker een mondelinge toets krijgen, extra examentijd krijgen, gebruikmaken van hulpmiddelen zoals een daisyspeler of een computer met spellingcontrole, en extra begeleiding krijgen bij lezen, spelling of taal. Dit gebeurt vaak in samenwerking met een onderwijsbegeleidingsdienst of een remedial teacher bron.
Dyslexieverklaring: Een belangrijk document
Om voor hulpmiddelen op school in aanmerking te komen, hebben leerlingen in het voortgezet onderwijs een dyslexieverklaring nodig. Deze verklaring, afgegeven door een erkende psycholoog of orthopedagoog gespecialiseerd in leerstoornissen, beschrijft welke belemmeringen de dyslexie veroorzaakt en welke hulpmiddelen nuttig kunnen zijn bron.
Extra informatie
Hoe ontstaat stotteren bij kinderen?
Je kind is hoogsensitief, hoe ga je hiermee om?
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
