Slaapwandelen (of Somnambuli), is een beetje zoals slapen en wakker zijn tegelijkertijd. Het is alsof je lichaam besluit op avontuur te gaan terwijl je geest nog in dromenland is. Het is een beetje als het hebben van een feestje waarvoor je niet uitgenodigd bent – in je eigen lichaam!
Hoe ontstaat slaapwandelen?
Maar hoe ontstaat dit nachtelijke fenomeen? Wetenschappers zijn er nog steeds niet helemaal uit, maar het lijkt een combinatie te zijn van genetische factoren, stress en soms bepaalde medicatie. Het gebeurt meestal tijdens de diepe slaapfasen in het eerste deel van de nacht. Het is ook vaker te zien bij kinderen dan bij volwassenen. Dus, voor alle ouders die dit lezen, maak je geen zorgen, het is niet omdat je je kind hebt laten kijken naar te veel afleveringen van “The Walking Dead”!
Hoe herken je slaapwandelen?
Slaapwandelen kan soms moeilijk te herkennen zijn, vooral omdat het vaak gebeurt zonder dat de persoon die slaapwandelt er zich van bewust is. Maar er zijn een aantal tekenen waar je op kunt letten:
- Staan of lopen tijdens de slaap
Dit is het meest voor de hand liggende teken van slaapwandelen. Een slaapwandelaar kan rondlopen, dingen verplaatsen, of zelfs complexere taken uitvoeren zoals eten of zich aankleden. - Verward of gedesoriënteerd zijn bij het wakker worden
Slaapwandelaars herinneren zich vaak niets van hun nachtelijke avonturen. Als ze midden in een episode worden gewekt, kunnen ze verward of gedesoriënteerd zijn. - Praten of mompelen in de slaap
Hoewel dit ook kan gebeuren zonder dat er sprake is van slaapwandelen, kunnen sommige slaapwandelaars tijdens een episode praten of onverstaanbare geluiden maken. - Hebben van een glazige of starende blik
Tijdens een slaapwandel-episode kunnen de ogen van de persoon open zijn, maar ze zullen vaak een glazige, starende blik hebben en niet reageren op pogingen om met hen te communiceren. - Moeite hebben met ontwaken of wakker maken
Het kan moeilijk zijn om een slaapwandelaar wakker te maken, en als ze eenmaal wakker zijn, kunnen ze zich slaperig, verward of geïrriteerd voelen. - Geen herinnering aan de episode
Dit is een van de meest kenmerkende aspecten van slaapwandelen. De persoon die slaapwandelt, heeft meestal geen herinnering aan wat er is gebeurd.
Kun je het voorkomen?
Nu vraag je je misschien af, “Kan ik het voorkomen?” Het korte antwoord is: misschien. Het lange antwoord is dat het veel te maken heeft met een goede nachtrust. Een consistent slaapschema, een comfortabele slaapomgeving en het vermijden van zware maaltijden voor het slapengaan kunnen allemaal bijdragen aan het verminderen van slaapwandelen. Ook het verminderen van stress kan helpen. Dus als je een drukke dag hebt gehad, probeer dan wat ontspanningstechnieken voordat je onder de dekens kruipt. Denk aan meditatie, diepe ademhaling, of mijn persoonlijke favoriet – het lezen van een goed boek!
Wat als je kind slaapwandelt?
Maar hoe ga je ermee om als je kind slaapwandelt? Het kan inderdaad een beetje eng zijn om je kind in het midden van de nacht door het huis te zien dwalen. Het belangrijkste om te onthouden is om kalm te blijven en je kind voorzichtig terug naar bed te begeleiden. Het is ook het beste om je kind niet wakker te maken, omdat dit kan leiden tot verwarring of angst.
Slaapwandelen kan echter ook een symptoom zijn van een slaapstoornis, zoals slaapapneu, of het kan verband houden met andere gezondheidsproblemen. Dus als je of je kind regelmatig slaapwandelt en je maakt je zorgen, is het altijd een goed idee om een arts te raadplegen.
Let op de veiligheid
Wat betreft de veiligheidsmaatregelen, denk aan de logische dingen. Zorg ervoor dat de vloer vrij is van voorwerpen waarover je kind kan struikelen, beveilig ramen en trappen, en gebruik veiligheidshekjes waar nodig. Het is ook een goed idee om de deuren op slot te doen. En vergeet niet om zware of scherpe voorwerpen buiten bereik te houden.
Bestaan er behandelingen tegen slaapwandelen?
Ja, er bestaan zeker behandelingen tegen slaapwandelen, maar die worden meestal alleen overwogen als het slaapwandelen leidt tot ernstige problemen of mogelijk gevaarlijke situaties. In veel gevallen, vooral bij kinderen, is behandeling niet nodig en zal het slaapwandelen na verloop van tijd vanzelf stoppen.
Cognitieve gedragstherapie
Maar als het nodig is, zijn er verschillende benaderingen die kunnen worden overwogen. Een veelgebruikte methode is cognitieve gedragstherapie. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat men leert om de signalen van een aanstaande slaapwandel-episode te herkennen en technieken te gebruiken om weer in slaap te vallen.
Hypnose
Hypnose wordt soms ook gebruikt als behandeling. Hoewel het misschien een beetje ongewoon klinkt, hebben sommige studies aangetoond dat het effectief kan zijn bij het verminderen van slaapwandelen.
Medicatie
In sommige gevallen kan medicatie worden overwogen, maar dit is meestal een laatste redmiddel en wordt alleen gebruikt bij ernstig slaapwandelen dat niet reageert op andere behandelingen. Het is belangrijk om te benadrukken dat medicatie altijd onder toezicht van een arts moet worden gebruikt.
Mythes rondom slaapwandelen
Er zijn ook een paar mythes over slaapwandelen die ik graag zou willen ontkrachten. Nee, slaapwandelaars hebben geen bovennatuurlijke krachten (hoewel het misschien zo lijkt als je ze midden in de nacht tegenkomt!). En nee, het is niet gevaarlijk om een slaapwandelaar wakker te maken. Het kan hen echter wel in verwarring brengen of laten schrikken, dus het is meestal het beste om ze gewoon voorzichtig terug naar bed te begeleiden.
Slaapwandelen kan ook grappige of vreemde situaties opleveren. Ik herinner me een verhaal van een vriend wiens broer een fervent slaapwandelaar was. Op een nacht vonden ze hem in de keuken, waar hij in slaap probeerde een sandwich te maken. Hij had de broodjes, de kaas, en de ham, maar in plaats van de sandwich te eten, legde hij alles netjes weg en ging weer naar bed – zonder een hap te nemen!
Extra informatie
—
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
