Wanneer je zwanger bent, zijn er veel dingen waar je rekening mee moet houden voor de gezondheid van je baby en jezelf. Een van deze aspecten is de Rhesusfactor. Hoewel het niet zo bekend is, is het een cruciaal onderdeel dat elke aanstaande moeder zou moeten kennen.
Wat is de Rhesusfactor?
Voordat we in de details duiken, laten we eerst begrijpen wat de Rhesusfactor eigenlijk is. Het is een soort eiwit dat aanwezig is op het oppervlak van rode bloedcellen. De meeste mensen hebben dit eiwit en worden beschouwd als Rhesus positief (Rh+). Als je dit eiwit niet hebt, ben je Resus negatief (Rh-).
Waarom is de Rhesusfactor belangrijk tijdens de zwangerschap?
De Rhesusfactor is vooral belangrijk als je een Rh- moeder bent en een Rh+ baby draagt. Dit kan gebeuren als de vader van de baby Rh+ is. Het lichaam van de moeder kan het Rh+ bloed van de baby als ‘vreemd’ zien. Haar lichaam kan dan antistoffen tegen het bloed van de baby aanmaken. Dit wordt Rhesusziekte genoemd en kan gezondheidsproblemen voor de baby veroorzaken.
Hoe wordt de Rhesusfactor gecontroleerd?
Tijdens je eerste prenatale afspraak, zal je arts een bloedtest uitvoeren. Deze test kan je bloedgroep en Rhesusfactor bepalen, naast vele andere belangrijke informatie. Als je Rh- bent en je baby Rh+ is, zal je arts waarschijnlijk een behandeling met anti-D-immunoglobuline aanbevelen. Dit voorkomt dat je lichaam antistoffen tegen het bloed van je baby aanmaakt.
Waarom je Rhesusfactor kennen belangrijk is
Je Rhesusfactor kennen is een belangrijk onderdeel van het zorgen voor jou en je baby tijdens de zwangerschap. Als je Rh- bent, kan een eenvoudige behandeling helpen om mogelijke gezondheidsproblemen voor je baby te voorkomen.
Wat is een Rhesusbaby?
Het term “Rhesusbaby” wordt meestal gebruikt om te verwijzen naar een baby die wordt geboren uit een moeder met een negatieve Rhesusfactor (Rh-). En een vader met een positieve Rhesusfactor (Rh+), waardoor de baby mogelijk ook Rh+ is.
Dit kan een probleem zijn als het bloed van de moeder en de baby mengen. Bijvoorbeeld tijdens de bevalling, een miskraam of een invasieve prenatale procedure. Als een Rh- moeder in contact komt met Rh+ bloed, kan haar lichaam antistoffen tegen het Rh+ bloed beginnen te produceren. Alsof het een vreemde stof is. Dit wordt Rhesusziekte of Rh-ziekte genoemd.
Bij een eerste zwangerschap vormt dit meestal geen probleem, omdat de antistoffen pas na de geboorte van de baby worden aangemaakt. Maar bij volgende zwangerschappen kunnen deze antistoffen de placenta doordringen en de rode bloedcellen van de Rh+ baby aanvallen, wat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals bloedarmoede, geelzucht, hersenschade of zelfs de dood.
Gelukkig zijn er tegenwoordig medische behandelingen beschikbaar, zoals de injectie met Anti-D-immunoglobuline, om te voorkomen dat een Rh- moeder antistoffen aanmaakt na blootstelling aan Rh+ bloed. Daardoor kunnen de risico’s voor toekomstige “Resusbaby’s” aanzienlijk worden verminderd.
Is rhesus negatief erfelijk?
Ja, de Rhesusfactor is een erfelijke eigenschap. Het wordt bepaald door een paar genen, een van elk van je ouders. Elk gen kan ofwel Rhesus positief (Rh+) of Rhesus negatief (Rh-) zijn.
Als je beide Rh+ genen erft, ben je Rh+. Als je ten minste één Rh- gen erft, ben je Rh-. Dit betekent dat als beide ouders Rh- zijn, al hun kinderen ook Rh- zullen zijn. Echter, als één ouder Rh+ is en de andere Rh-, kunnen hun kinderen ofwel Rh+ of Rh- zijn, afhankelijk van welk gen ze erven.
Het is ook mogelijk voor twee Rh+ ouders om een Rh- kind te hebben, als ze beide het Rh- gen dragen maar het niet tot uiting brengen. Dat wil zeggen, ze zijn Rh+ omdat ze minstens één Rh+ gen hebben, maar ze kunnen nog steeds het Rh- gen aan hun kind doorgeven. Dit wordt een recessieve eigenschap genoemd.
Het is dus belangrijk voor zowel de moeder als de vader om hun Rhesusfactor te weten, vooral als de moeder Rh- is, omdat dit gevolgen kan hebben voor de zwangerschap.
Extra informatie
Welke zwangerschapscontroles kun je verwachten en waar dienen ze voor?
Het eerste trimester, wat staat je te wachten?
Zwangerschapskalender: de ontwikkeling van week 1 t/m week 40
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
