Logischerwijs wil je niet dat elke romantische rendez-vous eindigt met een schattig, knuffelig kleintje. Gelukkig kunnen we met behulp van een breed scala aan anticonceptiemiddelen en preventieve methoden zulke verrassingen voorkomen. De keuze is zo divers dat je vast en zeker iets vindt dat bij je persoonlijke situatie past.
Hoewel het misschien niet nodig is om te vermelden, toch een wijs advies. Sommige van deze preventieve middelen bieden niet alleen bescherming tegen onverwachte gezinsuitbreiding, maar ook tegen seksueel overdraagbare infecties (SOA’s).
Abortus
Zwangerschapsafbreking, bekend als abortus, omvat het uitvoeren van een procedure om een zwangerschap te beëindigen. Dit gebeurt om diverse redenen, zoals persoonlijke omstandigheden, medische complicaties of bij een ongeplande of ongewenste zwangerschap. De beslissing om een abortus te ondergaan is zeer persoonlijk en kan gepaard gaan met verschillende emotionele en fysieke reacties.
Welke reden je ook hebt om een abortus te overwegen; het is goed om te weten wat erbij komt kijken.
Abstinentie
Abstinentie, in de context van anticonceptie, betekent het bewust vermijden van seksuele activiteit, vooral die welke kan leiden tot zwangerschap. Het is een 100% effectieve methode om zwangerschap en seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) te voorkomen, aangezien er geen kans is op conceptie of overdracht van SOA’s als er geen seksuele activiteit plaatsvindt.
Anticonceptiepleister en -ring
De anticonceptiepleister en -ring zijn minder bekend, maar ze kunnen ook zeer effectieve vormen van anticonceptie zijn. Je plakt de pleister op je huid of plaatst de ring in je vagina, en ze geven hormonen af om zwangerschap te voorkomen. Ze kunnen handig zijn voor mensen die moeite hebben met het onthouden van het innemen van een dagelijkse pil. Het nadeel is dat ze ook bijwerkingen kunnen hebben, vergelijkbaar met die van de pil.
Anticonceptiestaafje
Het anticonceptiestaafje, ook wel bekend als het implantatiestaafje of de anticonceptie-implantaat, is een vorm van langetermijn hormonale anticonceptie. Het is een klein, flexibel staafje ter grootte van een lucifer dat onder de huid van de bovenarm wordt ingebracht door een zorgverlener. Het geeft langzaam en continu een lage dosis van het hormoon progestageen af, dat de eisprong voorkomt en zo zwangerschap voorkomt.
Het anticonceptiestaafje is een zeer effectieve, langdurige en discrete vorm van anticonceptie. Eenmaal geplaatst, biedt het tot drie jaar bescherming tegen zwangerschap zonder dat je er dagelijks aan hoeft te denken.
Het kan bijwerkingen veroorzaken zoals onregelmatige bloedingen, stemmingswisselingen en gewichtstoename. Bovendien moet een arts het inbrengen en verwijderen, wat ongemak kan veroorzaken, en het biedt geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
Billings ovulatiemethode
De Billings Ovulatiemethode is een vorm van natuurlijke gezinsplanning die gebaseerd is op het herkennen en volgen van veranderingen in het cervicaal slijm, geproduceerd door de baarmoederhals, om te bepalen wanneer een vrouw vruchtbaar is.
Coïtus interruptus
Coïtus interruptus, ook bekend als de ‘voor-het-zingen-de-kerk-uit’ methode, is een vorm van anticonceptie waarbij de penis uit de vagina wordt verwijderd voor de ejaculatie. Deze methode is volledig natuurlijk en vereist geen hormonen of hulpmiddelen. Het kan op elk moment worden toegepast zonder voorbereiding.
Het is echter een van de minst betrouwbare anticonceptiemethoden. Dit komt doordat het sterk afhankelijk is van de controle van de man om te kunnen terugtrekken vóór de ejaculatie, en ook omdat er soms al sperma aanwezig kan zijn in het pre-ejaculaat. Bovendien biedt het geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
Condooms
Condooms zijn een andere populaire vorm van anticonceptie. Ze worden gebruikt tijdens seksuele gemeenschap om sperma te vangen en zo zwangerschap te voorkomen. Een groot voordeel van condooms is dat ze ook bescherming bieden tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. Een nadeel is dat ze kunnen breken of afglijden tijdens de seks.
Cycluscomputer
Een cycluscomputer is een apparaat dat ontworpen is om de vruchtbare periode in de menstruatiecyclus van een vrouw te identificeren, als een vorm van natuurlijke gezinsplanning. Dit kan gebaseerd zijn op veranderingen in lichaamstemperatuur, hormoonspiegels in de urine, of andere signalen van vruchtbaarheid.
Net als andere vormen van natuurlijke gezinsplanning, gebruikt een cycluscomputer geen hormonen en hoeft er niets in het lichaam te worden ingebracht. Het gebruik van een cycluscomputer kan vrouwen helpen om meer over hun menstruatiecyclus te leren en zich meer verbonden te voelen met hun lichaam.
Cycluscomputers zijn minder betrouwbaar dan veel andere anticonceptiemethoden, vooral als de menstruatiecyclus van een vrouw onregelmatig is. De aanschaf van een cycluscomputer kan duur zijn, afhankelijk van het merk en model.
De pil
Eén van de meest bekende vormen van anticonceptie is de anticonceptiepil. Het is een tablet die je elke dag slikt en die hormonen bevat om ovulatie te voorkomen. De pil is zeer effectief, maar het is belangrijk dat je deze elke dag op hetzelfde moment inneemt. Een voordeel van de pil is dat het ook andere voordelen kan hebben, zoals het reguleren van onregelmatige menstruatiecycli en het verminderen van menstruatiepijn. Het nadeel is dat het bijwerkingen kan hebben, zoals misselijkheid, gewichtstoename, en stemmingswisselingen.
Lactatie amenorroe
Lactatie amenorroe is een natuurlijke vorm van anticonceptie die zich voordoet wanneer een vrouw borstvoeding geeft. Tijdens het geven van borstvoeding maakt het lichaam prolactine aan, een hormoon dat de ovulatie kan onderdrukken, wat kan helpen om een nieuwe zwangerschap te voorkomen.
De betrouwbaarheid van lactatie amenorroe kan variëren en is over het algemeen minder betrouwbaar dan andere anticonceptiemethoden. Het is meest effectief in de eerste zes maanden na de geboorte, en alleen als de moeder exclusief borstvoeding geeft en haar menstruatie nog niet is teruggekeerd.
Morning Afterpil
De morning-afterpil, ook wel bekend als de noodanticonceptiepil, wordt gebruikt om zwangerschap te voorkomen na onbeschermde geslachtsgemeenschap of het falen van een ander anticonceptiemiddel. De morning-afterpil biedt een belangrijke back-up in geval van onbeschermde geslachtsgemeenschap of falen van reguliere anticonceptie, zoals het scheuren van een condoom.
Hoewel de morning-afterpil een noodoplossing biedt, mag het niet worden gebruikt als een reguliere vorm van anticonceptie vanwege de hogere dosis hormonen die het bevat. Het kan bijwerkingen veroorzaken zoals misselijkheid, vermoeidheid, hoofdpijn en gevoelige borsten.
NGP
Natuurlijke Gezinsplanning (NGP), ook bekend als de sympto-thermale methode, is een vorm van anticonceptie waarbij je de veranderingen in je lichaam die optreden gedurende je menstruatiecyclus bijhoudt, om zo je vruchtbare dagen te identificeren.
NGP vereist een hoge mate van toewijding en discipline, omdat het nauwkeurige en regelmatige metingen vereist, en seks moet worden vermeden tijdens vruchtbare periodes om effectief te zijn.
Periodieke onthouding
Periodieke onthouding, ook bekend als de kalendermethode, is een vorm van natuurlijke gezinsplanning. Het is gebaseerd op het vermijden van seks tijdens de vruchtbare dagen van de menstruatiecyclus van een vrouw.
Periodieke onthouding heeft een relatief hoge kans op falen in vergelijking met andere methoden, vooral als de cyclus van een vrouw onregelmatig is of als de methode niet correct wordt toegepast. Deze methode vereist een grondige kennis van de menstruatiecyclus en strikte onthouding van seks tijdens vruchtbare perioden, wat discipline en planning vergt.
Pessarium
Het pessarium is een anticonceptiemethode die bestaat uit een siliconen cup die voor de baarmoederhals wordt geplaatst om te voorkomen dat sperma de baarmoeder bereikt. Het biedt onmiddellijke bescherming tegen zwangerschap en kan enkele uren voor de seks worden ingebracht.
Het pessarium moet correct worden aangebracht om effectief te zijn. Dit kan enige oefening vergen, en het moet opnieuw worden aangebracht bij elke seksuele handeling.
Portiokapje
Een portiokapje, ook bekend als cervixkapje, is een klein, koepelvormig apparaatje dat over de baarmoederhals wordt geplaatst om te voorkomen dat sperma de baarmoeder binnendringt. Net als bij het pessarium, is het portiokapje hormoonvrij, waardoor het een aantrekkelijke optie kan zijn voor vrouwen die hormonale anticonceptie willen vermijden.
Net als bij het pessarium, moet een portiokapje correct worden geplaatst om effectief te zijn, wat enige oefening kan vergen. Sommige vrouwen vinden het gebruik van een portiokapje ongemakkelijk, en het kan irritatie of allergische reacties veroorzaken.
Prikpil
De prikpil is een injecteerbare vorm van anticonceptie die een vrouw om de drie maanden moet laten zetten. Het bevat het hormoon progestageen, dat de ovulatie voorkomt en andere veranderingen in het lichaam veroorzaakt die de kans op zwangerschap verkleinen.
Elke injectie biedt tot drie maanden bescherming tegen zwangerschap, wat het een gemakkelijke en ‘vergeet-proof’ optie maakt voor anticonceptie. De prikpil bevat geen oestrogeen, wat het een goede optie kan maken voor vrouwen die dit hormoon niet kunnen nemen.
Omdat de prikpil elke drie maanden door een zorgverlener moet worden geïnjecteerd, vereist het regelmatige doktersbezoeken. Zoals bij alle hormonale anticonceptiemethoden, kan de prikpil bijwerkingen hebben, waaronder gewichtstoename, stemmingswisselingen en onregelmatige menstruatie. Na het stoppen met de prikpil kan het enige tijd duren voordat de vruchtbaarheid terugkeert, soms tot een jaar.
Spiraaltje (IUD)
Een intra-uterine device (IUD), of spiraaltje, is een klein apparaatje dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Er zijn hormonale en koper-IUD’s beschikbaar. Ze kunnen jarenlang blijven zitten en zijn zeer effectief. Een voordeel van het spiraaltje is dat je het eenmaal laat plaatsen en dan voor lange tijd niet aan anticonceptie hoeft te denken. Het nadeel is dat het plaatsen ervan oncomfortabel kan zijn en bijwerkingen kan veroorzaken, zoals onregelmatige bloedingen.
Sterilisatie
Sterilisatie is een permanente vorm van anticonceptie die chirurgisch wordt uitgevoerd en voorkomt dat sperma en eicellen elkaar kunnen bereiken. Bij mannen heet dit een vasectomie en bij vrouwen een tubaire ligatie of salpingectomie.
Eenmaal uitgevoerd, biedt sterilisatie permanente en zeer betrouwbare bescherming tegen zwangerschap.
Sterilisatie is een chirurgische ingreep die risico’s en mogelijke bijwerkingen met zich meebrengt, hoewel deze meestal minimaal zijn. Hoewel er procedures zijn om sterilisatie om te keren, zijn deze niet altijd succesvol. Mensen die kiezen voor sterilisatie moeten er zeker van zijn dat ze geen kinderen (meer) willen.
Vrouwencondoom
Het vrouwencondoom, ook bekend als het interne condoom, is een hulpmiddel dat wordt ingebracht in de vagina voor geslachtsgemeenschap om te voorkomen dat sperma de baarmoeder bereikt. Het vrouwencondoom is een van de weinige vormen van anticonceptie die ook enige bescherming bieden tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. De condoom kan tot 8 uur voor de seks worden ingebracht, wat het gemak en flexibiliteit biedt.
Hoewel vrouwencondooms bescherming bieden tegen zwangerschap en SOA’s, zijn ze over het algemeen iets minder effectief dan mannelijke condooms.
Zaaddodend middel
Zaaddodende middelen, ook bekend als spermiciden, zijn chemische producten die zaadcellen doden of onschadelijk maken om zwangerschap te voorkomen. Ze komen in verschillende vormen zoals schuim, gel, crème, film, en zetpillen, en worden vlak voor de geslachtsgemeenschap in de vagina gebracht.
Spermiciden zijn over het algemeen gemakkelijk te gebruiken en vereisen geen recept. Ze kunnen worden gekocht bij apotheken en sommige supermarkten. Voor mensen die geen hormonale anticonceptie kunnen of willen gebruiken, bieden spermiciden een alternatief.
Wanneer ze alleen worden gebruikt, zijn spermiciden niet zo effectief in het voorkomen van zwangerschap als veel andere anticonceptiemethoden. Volgens Planned Parenthood, met typisch gebruik, ongeveer 28 van de 100 vrouwen die spermicide gebruiken, zullen in één jaar zwanger worden. Sommige mensen ervaren irritatie of allergische reacties op spermicide, wat ongemak of zelfs een verhoogd risico op SOA’s kan veroorzaken.
Net als veel andere anticonceptiemethoden, bieden spermiciden geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
Extra informatie
Welke anticonceptiemiddelen zijn er allemaal mogelijk?
Hoe houd je babymakingseks leuk en spannend?
Zwangerschapskalender: de ontwikkeling van week 1 t/m week 40
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
