Eiceldonatie is een proces waarbij een vrouw (de donor) één of meerdere van haar eicellen doneert. Dit kan aan een andere vrouw of aan een stel dat problemen heeft met het krijgen van kinderen. Dit proces wordt vaak gebruikt als onderdeel van geassisteerde voortplantingstechnieken, zoals in-vitrofertilisatie (IVF).
Hoe werkt het?
Selectie van de donor
De selectie van een eiceldonor is een zorgvuldig proces dat rekening houdt met diverse factoren. Fysieke criteria zoals leeftijd, gezondheid en erfelijke eigenschappen spelen een belangrijke rol. Donoren zijn meestal jonge vrouwen (vaak tussen de 21 en 35 jaar). Zij worden uitgebreid gescreend op genetische aandoeningen en infectieziekten.
Psychologische screening is ook essentieel om te verzekeren dat de donor emotioneel stabiel en in staat is om de implicaties van haar donatie te begrijpen. Sommige ontvangers kiezen voor een bekende donor. Dit kan een familielid zijn of vriendin, terwijl anderen de voorkeur geven aan een anonieme donor. Klinieken kunnen helpen bij het matchen van donoren en ontvangers op basis van fysieke kenmerken en persoonlijke voorkeuren. De anonimiteit en privacy van zowel de donor als de ontvanger worden meestal strikt beschermd.
Stimulatie van de eierstokken
Eens een donor is geselecteerd, ondergaat zij een hormoonbehandeling om de ontwikkeling van meerdere eicellen te stimuleren. Dit proces, bekend als gecontroleerde ovariumhyperstimulatie, omvat het dagelijks injecteren van hormonen zoals FSH (follikelstimulerend hormoon) gedurende ongeveer 10-14 dagen. Deze hormonen stimuleren de eierstokken om meerdere follikels te laten rijpen.
Tijdens deze periode wordt de donor nauwlettend gevolgd door middel van bloedonderzoeken en echografieën om de reactie van de eierstokken en de ontwikkeling van de follikels te controleren. De behandeling is zorgvuldig getimed om de eicellen op het optimale moment voor oogsting te laten rijpen. Dit proces vereist een aanzienlijke inzet en coördinatie van de donor, en kan gepaard gaan met bijwerkingen zoals een opgeblazen gevoel, stemmingswisselingen of fysiek ongemak.
Eicel oogst
Wanneer de eicellen rijp zijn, worden ze chirurgisch verwijderd in een procedure die meestal onder sedatie plaatsvindt. Deze procedure, bekend als folliculaire aspiratie, gebeurt via een transvaginale echogeleide naald. De naald wordt door de vaginawand geleid en gebruikt om de follikelvloeistof, die de eicellen bevat, uit de eierstokken te zuigen. Het is een korte, poliklinische ingreep, meestal duurt het slechts ongeveer 20-30 minuten.
Na de procedure kunnen sommige vrouwen lichte krampen of bloedingen ervaren, maar ernstige complicaties zijn zeldzaam. De verzamelde eicellen worden onmiddellijk naar het laboratorium overgebracht voor beoordeling en gebruik in de voortplantingsbehandeling. Dit is een cruciale stap in het proces van eiceldonatie en vereist precisie en deskundigheid van het medische team.
Bevruchting en embryotransfer
Na de oogst worden de eicellen in het laboratorium bevrucht. Bevruchting en embryotransfer zijn belangrijke stappen in het proces van In Vitro Fertilisatie (IVF). Eerst worden eicellen verzameld van de vrouw en naar het laboratorium gebracht. Daar worden deze eicellen in contact gebracht met sperma. Dit sperma kan afkomstig zijn van de partner van de vrouw of van een spermadonor, afhankelijk van de situatie. De spermacellen bevruchten de eicellen, waardoor embryo’s ontstaan. Deze embryo’s ontwikkelen zich enkele dagen in een gecontroleerde omgeving.
De volgende stap is de embryotransfer. Tijdens deze procedure worden één of meer van de ontwikkelde embryo’s geselecteerd en zorgvuldig in de baarmoeder van de vrouw geplaatst. Deze stap is delicaat en vereist precisie, omdat de juiste plaatsing van het embryo kan bijdragen aan de kans op een succesvolle zwangerschap. Dit proces wordt vaak begeleid door echografie om nauwkeurigheid te garanderen. Het doel van de embryotransfer is om een gezonde zwangerschap tot stand te brengen.
Voor wie is eiceldonatie bedoeld?
Vrouwen met verminderde eierstokreserve
Deze categorie omvat vrouwen met een lage voorraad aan eicellen, wat kan ontstaan door verschillende factoren. De leeftijd van de vrouw speelt een cruciale rol; naarmate vrouwen ouder worden, neemt de kwaliteit en het aantal eicellen af. Ook medische behandelingen zoals chemotherapie voor kanker kunnen de eierstokreserve aantasten, doordat ze schade aanrichten aan de eicellen of de eierstokken zelf. Andere natuurlijke oorzaken kunnen genetische factoren of bepaalde gezondheidsaandoeningen zijn. Voor vrouwen in deze groep biedt eiceldonatie een kans om toch zwanger te worden, aangezien hun eigen eicellen niet geschikt zijn voor een succesvolle zwangerschap.
Genetische aandoeningen
Vrouwen met een hoog risico op het doorgeven van genetische aandoeningen aan hun kinderen kunnen kiezen voor eiceldonatie als een manier om dit risico te verminderen. Dit geldt vooral voor aandoeningen die overgedragen worden via het mitochondriaal DNA of gelinkt zijn aan het geslacht. Door eicellen te gebruiken van een donor die deze genetische aandoeningen niet draagt, kunnen deze vrouwen de kans op een gezond kind aanzienlijk verhogen. Deze optie is vaak een overweging wanneer pre-implantatie genetische diagnose (PGD) geen geschikte optie is of als eerdere zwangerschappen hebben geresulteerd in een kind met een genetische aandoening.
Onverklaarbare onvruchtbaarheid
Voor paren die te maken hebben met onverklaarbare onvruchtbaarheid, kan eiceldonatie een alternatief bieden na het falen van andere vruchtbaarheidsbehandelingen, zoals IVF of IUI. Onverklaarbare onvruchtbaarheid betekent dat er geen duidelijke medische reden gevonden wordt voor het uitblijven van een zwangerschap, ondanks normale testresultaten. Eiceldonatie kan in deze gevallen een nieuwe kans bieden op zwangerschap, vooral wanneer de vrouwelijke partner ouder is of wanneer er vermoedens zijn van een onderliggend probleem met de eicelkwaliteit dat niet direct gediagnosticeerd kan worden.
Homoseksuele mannen en ongehuwde mannen
Mannen die alleenstaand zijn of in een homoseksuele relatie zitten en een kinderwens hebben, kunnen hun toevlucht nemen tot eiceldonatie in combinatie met draagmoederschap. Deze optie stelt hen in staat om een genetische band met het kind te hebben, waarbij het sperma van één van de mannen wordt gebruikt om de gedoneerde eicel te bevruchten. Vervolgens wordt het embryo geïmplanteerd in een draagmoeder. Dit proces biedt een weg naar ouderschap voor mannen die anders biologisch geen kinderen zouden kunnen krijgen. Het proces vereist zorgvuldige planning en juridische overwegingen, met name met betrekking tot de draagmoeder en de voogdij over het kind.
Extra informatie
Wat betekent IUI? En voor wie is het bedoeld?
Wat is draagmoederschap?
Ingevroren eicellen, je toekomst in eigen hand
Verhoog je vruchtbaarheid met de juiste voeding
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
