Wanneer we spreken over zwangerschap, resoneren beelden van blijdschap en verwachting. Echter, voor sommigen wordt deze vreugdevolle tijd overschaduwd door een ervaring die zowel fysiek als emotioneel ontwrichtend kan zijn: een miskraam. Ineens krijg je leven een compleet andere wending, je toekomst is ineens donker. Al de plannen die je al had gemaakt, liggen plotseling stil. En het grote stille niks, is wat je omringt. Een miskraam heeft zoveel impact, veel meer dan sommige denken. Een miskraam is meer dan het verlies van een vrucht of baby, een miskraam is ook het verlies van een stukje toekomst.
Wat is een miskraam?
Er wordt gesproken over een miskraam als het verlies van een zwangerschap plaatsvindt binnen de eerste 20 weken. De meeste miskramen gebeuren echter in het eerste trimester, vooral in de eerste 12 weken van de zwangerschap. Na 20 weken wordt het verlies van een zwangerschap meestal geclassificeerd als een ‘doodgeboorte’ of ‘late miskraam’. Deze definities kunnen enigszins variëren afhankelijk van de medische richtlijnen in verschillende landen of regio’s. Hoewel dit voor velen een oncomfortabel onderwerp is, is het een realiteit voor ongeveer 10-20% van de bekende zwangerschappen.
Wat zijn de risico’s?
Er kunnen diverse risicofactoren voor een miskraam zijn. Met een aantal kun je vooraf rekening houden, maar niet met allemaal. De risicofactoren kunnen worden onderverdeeld in verschillende categorieën, waaronder medische aandoeningen, levensstijlfactoren en leeftijdsgebonden aspecten.
Medische aandoeningen
- Hormonale onevenwichtigheden: Problemen met hormonen, zoals progesteron en hCG (humaan choriongonadotrofine), kunnen de ontwikkeling van de zwangerschap beïnvloeden.
- Infecties: Bepaalde infecties, zoals listeriose, toxoplasmose, en sommige seksueel overdraagbare aandoeningen, kunnen het risico op een miskraam verhogen.
- Baarmoeder- en cervixproblemen: Afwijkingen aan de baarmoeder of een zwakke cervix (cervicale insufficiëntie) kunnen bijdragen aan het risico op miskramen.
- Chronische ziekten: Vrouwen met chronische aandoeningen zoals diabetes of schildklieraandoeningen lopen een hoger risico, vooral als deze aandoeningen niet goed gemanaged worden.
Levensstijlfactoren
- Roken: Roken tijdens de zwangerschap is sterk verbonden met een verhoogd risico op miskramen, naast andere zwangerschapscomplicaties.
- Alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik tijdens de zwangerschap kan leiden tot ontwikkelingsproblemen voor de foetus en verhoogt het risico op een miskraam.
- Drugsgebruik: Het gebruik van bepaalde illegale drugs tijdens de zwangerschap kan ook het risico op miskramen verhogen.
- Bepaalde medicijnen: Sommige medicijnen, waaronder bepaalde pijnstillers en antibiotica, kunnen het risico op een miskraam verhogen. Het is belangrijk om met een arts te overleggen over medicijnen tijdens de zwangerschap.
Leeftijdsgebonden risico’s
- Leeftijd van de moeder: Het risico op een miskraam neemt toe naarmate een vrouw ouder wordt, vooral na de leeftijd van 35. Dit komt deels door een verhoogde kans op chromosomale afwijkingen in de eicellen.
- Leeftijd van de vader: Recent onderzoek suggereert dat ook de leeftijd van de vader een rol kan spelen. Oudere vaders kunnen een hoger risico hebben op het verwekken van een zwangerschap die eindigt in een miskraam.
Het is belangrijk om te benadrukken dat veel miskramen gebeuren door factoren die buiten de controle van de moeder liggen, zoals genetische afwijkingen in de foetus, die de meest voorkomende oorzaak zijn. Daarom is het essentieel dat vrouwen en hun partners zich niet schuldig voelen over een miskraam en ondersteuning zoeken indien nodig. Het bespreken van risicofactoren met een gezondheidszorgprofessional kan nuttig zijn voor het beheren van eventuele risico’s en voor het bieden van geruststelling en begeleiding gedurende deze kwetsbare periode.
De emotionele impact
Het doormaken van een miskraam is vaak emotioneel zwaar. Het verlies van een verwachte toekomst en de plotselinge verandering van plannen en dromen kan diepe gevoelens van verdriet, verwarring en zelfs wanhoop teweegbrengen. Het is belangrijk om deze emoties te erkennen en er ruimte voor te maken.
Het rouwproces
- Verdriet en rouw
Verdriet is een natuurlijke reactie op verlies. Het kan komen in golven en varieert in intensiteit en duur voor ieder individu. - Schuldgevoelens
Het is niet ongewoon dat vrouwen (en soms hun partners) zichzelf de schuld geven. Zij kunnen onterecht denken dat iets wat zij gedaan of niet gedaan hebben, heeft bijgedragen aan de miskraam. - Isolatie
Sommige mensen ervaren een gevoel van isolatie na een miskraam. Zij kunnen het gevoel hebben dat anderen hun verlies niet begrijpen of kunnen het moeilijk vinden om hun ervaringen te delen.
De emotionele complexiteit
- Angst en onzekerheid
Angst voor de toekomst, vooral met betrekking tot vruchtbaarheid en toekomstige zwangerschappen, kan prominent aanwezig zijn. - Relatie stress
Een miskraam kan ook spanningen in relaties veroorzaken, vooral als partners verschillend rouwen. - Mentale gezondheid
Langdurige of intense emotionele stress kan leiden tot depressie of angststoornissen. Het is belangrijk om alert te zijn op tekenen van deze aandoeningen.
Het belang van ondersteuning
- Praat erover
Communicatie met partners, familie, vrienden, of een professionele hulpverlener kan helpen bij het verwerken van emoties. - Steungroepen
Sommigen vinden troost in praten met anderen die vergelijkbare ervaringen hebben gehad. - Zelfzorg
Fysieke activiteit, een gezonde levensstijl en het vinden van ontspannende activiteiten kunnen helpen bij het omgaan met stress en verdriet.
Hoe ga je om met verlies?
- Zoek steun: Praat met vrienden, familie, of zoek professionele hulp. Steungroepen kunnen bijzonder nuttig zijn.
- Geef jezelf tijd: Rouwen is een proces, en het is essentieel om jezelf de tijd te geven om te genezen.
- Lichamelijke zorg: Let op je lichamelijke gezondheid. Rust uit en eet gezond.
- Herdenken: Sommige mensen vinden troost in het herdenken van het verlies, zoals door het planten van een boom of het schrijven van een brief.
Vooruitzichten
Hoewel niet alle miskramen voorkomen kunnen worden, kan een gezonde levensstijl het risico verminderen. Regelmatige medische controles, een gebalanceerd dieet, en het vermijden van schadelijke stoffen zijn essentieel. Onthoud dat een miskraam meestal een eenmalige gebeurtenis is; de meeste vrouwen die een miskraam hebben gehad, kunnen later een succesvolle zwangerschap hebben.
Extra informatie
Laat liefde achter, niet last: een goede voorbereiding op het onvermijdelijke
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
