Kijk, we hebben allemaal wel eens een duwtje gegeven of gekregen, een plagerige opmerking gemaakt of ontvangen. Maar wanneer slaat die speelse plagerij om in iets serieuzers, iets kwalijkers: pesten?
Het verschil tussen plagen en pesten
Een kwestie van balans
Plagen is als zout in de soep: een beetje ervan kan de smaak versterken, maar te veel kan het helemaal verpesten. Plagen gebeurt tussen gelijken en is meestal onschuldig. Het is een speelse manier van interactie waarbij beide partijen plezier kunnen hebben. Maar als het zout de soep begint te overheersen, dan hebben we een probleem.
Pesten, aan de andere kant, is een onevenwichtige strijd. Het is een terugkerend en bedreigend gedrag dat gericht is tegen een persoon die zich niet goed kan verdedigen. Het is alsof je een zoutmolen boven je soep hebt die niet stopt met malen, ondanks je wanhopige protesten.
De impact op de ‘ontvanger’
Een belangrijk verschil tussen plagen en pesten is de impact op de ontvanger. Een plaagstootje kan misschien even vervelend zijn, maar het laat geen blijvende indruk achter. Pesten daarentegen kan diepe emotionele littekens veroorzaken. Het is als een zware zoutkorrel die in je oog belandt: het doet pijn, en je blijft er nog een tijdje last van hebben.
Hoe ga je om met pestgedrag?
Stap 1: Herken het probleem
Het eerste wat je moet doen, is het probleem herkennen. Kijk naar de tekenen van pesten: Is er sprake van herhaling? Is er een machtsonevenwicht? Is de persoon in kwestie zichtbaar van streek?
Stap 2: Spreek het aan
Als je denkt dat iemand gepest wordt, is het belangrijk om dit aan te kaarten. Spreek met de persoon die gepest wordt, toon empathie en zorg dat ze weten dat ze niet alleen zijn. Je hoeft geen superheld te zijn om een verschil te maken, gewoon luisteren kan al voldoende zijn.
Stap 3: Zoek hulp
Als de situatie niet verbetert, zoek dan hulp. Dit kan een leraar zijn, een leidinggevende, of een vertrouwenspersoon. Onthoud: pesten is een serieus probleem dat serieus genomen moet worden.
Hoe ver kan pesten gaan?
Pesten kan helaas heel ver gaan. Het kan leiden tot ernstige psychische problemen zoals depressie en angststoornissen. Pesten kan ook leiden tot fysieke schade, sociale problemen en zelfs tot tragische gevolgen zoals zelfdoding. Zowel degenen die pesten, als degenen die gepest worden, lopen een verhoogd risico op depressie.
Hoeveel soorten pesten zijn er?
Er zijn in grote lijnen vier soorten pesten:
Fysiek pesten: Dit is het type pesten waarbij fysiek geweld wordt gebruikt. Het omvat slaan, schoppen, duwen, of enige andere vorm van fysieke intimidatie.
Verbaal pesten: Dit type pesten omvat het gebruik van woorden en taal om een ander te kwetsen. Dit kan variëren van scheldwoorden en beledigingen tot racistische of seksistische opmerkingen.
Sociaal pesten: Ook wel relationeel pesten genoemd, betreft gedrag dat bedoeld is om iemands reputatie of sociale status te schaden. Dit kan roddelen, uitsluiting, of het verspreiden van valse geruchten omvatten.
Cyberpesten: Dit type pesten vindt plaats via digitale middelen zoals sociale media, e-mails, chatrooms en andere online platforms. Het kan bestaan uit het verspreiden van geruchten of leugens, het plaatsen van vernederende foto’s of berichten, of het bedreigen of intimideren van iemand online.
Er zijn echter nog meer specifieke vormen en methoden van pesten, en het kan soms lastig zijn om deze precies te categoriseren, omdat pesten vaak een combinatie van verschillende soorten gedrag kan bevatten.
Strategieën om pesten aan te pakken
Er zijn verschillende strategieën die kunnen helpen om pestgedrag aan te pakken. Hier zijn er een paar:
Gebruik humor
Een effectieve manier om een pester te ontwapenen is door humor in te zetten. Lach het weg om te laten zien dat de pester je emoties niet kan beheersen. Als een pester je begint te plagen, haal diep adem en begin te lachen. Lach om alles wat ze zeggen – hoe erger de belediging, hoe harder je zou moeten lachen. Na het lachen, draai je gewoon om en loop je weg zonder iets anders toe te voegen. Deze tactiek frustreert pestkoppen omdat ze willen dat je huilt, niet lacht.
Vermijd de pester zoveel mogelijk
Als je pestkop je niet ziet, zullen ze je niet pesten. Probeer ze zoveel mogelijk te vermijden op school en in sociale situaties. Blijf weg van plaatsen waar je weet dat ze rondhangen, en als ze dezelfde route nemen als jij, kies dan voor een andere weg, zodat je niet op hetzelfde moment dezelfde ruimte deelt. Zoals het gezegde luidt: uit het oog, uit het hart!
Negeer de pester en loop weg
Doe alsof je niets hoort en ontzeg ze de voldoening om je te raken. Doe je best om geen enkele reactie te tonen in het bijzijn van de pester – loop gewoon weg als je dat kan. Pestkoppen willen aandacht en krijgen voldoening van het pijn doen of ongemakkelijk maken van anderen, dus reageren op hen zal hen alleen maar aanmoedigen. Negeer ze en ontzeg ze elke macht over jou, en ze zullen snel verveeld raken.
Vertel het aan een volwassene
Dit is een belangrijke stap. Vertel het aan een leraar, schoolbegeleider, ouder of een andere vertrouwde volwassene over de situatie. Ze kunnen helpen bij het bedenken van een plan om het pesten te stoppen en kunnen ingrijpen als dat nodig is.
Documenteer het pestgedrag
Houd een register bij van de incidenten, inclusief datums, tijden, locaties, en wat er precies is gebeurd. Dit kan nuttig zijn als bewijs als je het aan een volwassene vertelt, of als er juridische stappen moeten worden ondernomen.
Sta voor jezelf op
Als je je veilig voelt, kan het soms effectief zijn om voor jezelf op te komen. Dit betekent niet dat je terug moet pesten, maar dat je rustig en duidelijk laat weten dat het gedrag niet acceptabel is.
Zoek steun bij vrienden
Vrienden kunnen een belangrijke bron van steun zijn. Ze kunnen je helpen je beter te voelen en je ook helpen om met de pester om te gaan.
Wanneer is pesten strafbaar?
Pesten kan strafbaar zijn onder bepaalde omstandigheden. Het kan onder de categorie van verschillende misdrijven vallen, afhankelijk van de aard en ernst van het gedrag. Deze kunnen onder meer omvatten:
Mishandeling
Fysiek geweld tegen een ander persoon is in de meeste rechtsgebieden strafbaar.
Bedreiging
Als de pester dreigementen uit die de persoon die gepest wordt bang maken, kan dit strafbaar zijn.
Belaging (stalking)
Dit kan onder meer het herhaaldelijk lastigvallen of volgen van een persoon omvatten.
Cyberpesten
Dit kan variëren van online intimidatie tot het plaatsen van schadelijke of kwaadaardige berichten of afbeeldingen. In sommige rechtsgebieden is dit een specifiek misdrijf.
Discriminatie
Als het pesten betrekking heeft op iemands ras, geslacht, seksuele geaardheid, religie, of een andere beschermde categorie, kan dit een strafbaar feit zijn.
In Nederland, de Wetboek van Strafrecht heeft artikelen die kunnen worden toegepast op pesten, zoals artikel 266 (belediging), artikel 285 (bedreiging), artikel 300 (mishandeling), en artikel 261 (smaad en laster). Het is belangrijk om te onthouden dat de toepassing van deze wetten kan variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden van elke zaak.
Extra informatie
Met deze tips sta je sterker tegen pestkoppen
Het kiezen van de juiste basisschool (met handige checklist)
Social media en de privacy van je kind
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
