Laten we beginnen met de hamvraag: is de vrijwillige ouderbijdrage inderdaad vrijwillig? Volgens de wet is het antwoord ja. De bijdrage is inderdaad vrijwillig en is geen verplichting. De term ‘vrijwillige ouderbijdrage’ verwijst naar een bijdrage die ouders kunnen betalen om extra activiteiten te financieren die niet worden gedekt door de reguliere schoolfinanciering. Denk hierbij aan schoolreisjes, sportdagen en andere bijzondere evenementen.
Maar ondanks het vrijwillige karakter, kan de situatie op scholen soms anders aanvoelen. Hoewel de bijdrage juridisch vrijwillig is, kunnen ouders soms indirecte druk voelen om te betalen. Er kan bijvoorbeeld een gevoel ontstaan dat hun kinderen worden buitengesloten van bepaalde activiteiten als ze de vrijwillige bijdrage niet betalen.
Hoe hoog is de vrijwillige ouderbijdrage?
De hoogte van de vrijwillige ouderbijdrage kan variëren. Voor het voortgezet onderwijs ligt de gemiddelde bijdrage tussen de 80 en 100 euro per jaar, hoewel sommige scholen gemiddeld 188 euro per jaar vragen. In het primair onderwijs is het gemiddelde landelijk gezien lager, met een gemiddelde ouderbijdrage van 57 euro. Echter, er zijn scholen waar bedragen boven de 600 euro geen uitzondering zijn.
Hoe hoog mag de vrijwillige ouderbijdrage zijn?
Er zijn geen landelijke afspraken over hoe hoog de vrijwillige ouderbijdrage mag zijn. De hoogte van het bedrag kan per school aanzienlijk verschillen. Sommige scholen houden de bijdrage bewust laag en investeren in lokale activiteiten, terwijl andere scholen bijdragen van honderden euro’s vragen voor activiteiten naar het buitenland.
Wat zegt de wet?
De Nederlandse wet is hierover heel duidelijk. In de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) bron en de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) bron wordt expliciet vermeld dat scholen een vrijwillige bijdrage mogen vragen, maar dat dit op geen enkele wijze mag leiden tot uitsluiting van leerlingen van activiteiten.
In 2021 heeft de Tweede Kamer zelfs een wetswijziging aangenomen om dit nog duidelijker te maken. De nieuwe wet verplicht scholen om ouders expliciet te informeren dat de bijdrage vrijwillig is. Bovendien moet de school een alternatief programma aanbieden als een kind niet kan deelnemen aan een activiteit die wordt gefinancierd uit de vrijwillige ouderbijdrage.
De praktijk: werkt het zoals bedoeld?
Helaas kan de praktijk soms anders zijn dan de theorie. Er zijn gevallen waarin kinderen inderdaad zijn uitgesloten van activiteiten omdat hun ouders de vrijwillige bijdrage niet hebben betaald. Dit is in strijd met de wet, maar het gebeurt nog steeds.
Hier is ook een rol voor de Onderwijsinspectie. Zij moeten controleren of scholen zich aan de regels houden. Als een school kinderen uitsluit van activiteiten vanwege de niet-betaling van de vrijwillige ouderbijdrage, dan kan de inspectie ingrijpen.
Wat kun je doen als ouder?
Als ouder heb je rechten. Als je de vrijwillige bijdrage niet kunt of wilt betalen, en je merkt dat je kind niet mag deelnemen aan bepaalde activiteiten, dan kun je actie ondernemen. Je kunt bijvoorbeeld een gesprek aangaan met de school om je zorgen te uiten. Het is belangrijk om te onthouden dat geen enkel kind mag worden uitgesloten van activiteiten vanwege het niet betalen van de vrijwillige ouderbijdrage bron.
Daarnaast kun je ook contact opnemen met de Onderwijsinspectie. Zij zijn er om toezicht te houden op de manier waarop scholen communiceren over de vrijwillige ouderbijdrage. Als ze signalen ontvangen dat een school niet correct omgaat met de vrijwilligheid van de ouderbijdrage, dan spreken ze het schoolbestuur daarop aan. Het bestuur krijgt dan de kans om de informatie aan te passen, en zo nodig kan het bestuur een formele herstelopdracht krijgen.
Je kunt dus een melding maken bij de Onderwijsinspectie als je denkt dat een school niet juist omgaat met de vrijwilligheid van de ouderbijdrage, of als het niet duidelijk wordt vermeld dat de ouderbijdrage vrijwillig is.
Extra informatie
Het kiezen van de juiste basisschool (met handige checklist)
Overblijven op de basisschool
Voor het eerst naar de basisschool
Wanneer begin je met het geven van zakgeld?
Wat zegt de leerplicht over vakantiedagen buiten de schoolvakanties?
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
