Een ongelukje zit in een klein hoekje. Een val met de fiets, uitschieten met een mes tijdens het snijden van groente, een uitglijder op de trap of het stoten van je grote teen. Het zijn de ongelukjes van alledag. We maken ze waarschijnlijk allemaal wel een keertje mee. En als ouder, is het belangrijk te weten hoe we deze wonden moeten behandelen, want de behandelwijze kan per wond namelijk verschillen. Belangrijk dus dat je weet wat je moet doen!
Het verzorgen van een wond
Het verzorgen van een wond is een essentieel onderdeel van eerste hulp en zelfzorg. Het goed behandelen van wonden, of het nu een schaafwond, snijwond, brandwond of blaar betreft, kan het genezingsproces versnellen en infecties voorkomen. In dit blog bespreken we hoe je verschillende soorten wonden op de juiste manier verzorgt, zodat je voorbereid bent in geval van kleine ongelukken.
Schaafwonden
Schaafwonden ontstaan vaak door vallen of schuren tegen een ruw oppervlak. Hoewel ze meestal oppervlakkig zijn, is het belangrijk om ze goed schoon te maken. Begin met het voorzichtig wassen van het gebied met water en milde zeep. Vermijd het gebruik van alcohol of waterstofperoxide, aangezien deze middelen de huid kunnen irriteren. Na het reinigen, breng een dunne laag antibiotische zalf aan en dek de wond af met een steriel verband. Verander het verband dagelijks en houd de wond schoon en droog.
Snijwonden
Snijwonden kunnen variëren van oppervlakkig tot diep. Bij een diepe snijwond is het belangrijk eerst de bloeding te stoppen. Druk met een schoon doekje of gaasje direct op de wond en houd dit vast tot de bloeding minder wordt. Reinig vervolgens de wond voorzichtig met water en een mild reinigingsmiddel. Als de wondranden ver uit elkaar liggen, is medische hulp nodig. Voor kleinere snijwonden, breng een antibiotische crème aan en dek af met een steriel verband. Vervang het verband dagelijks en let op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling of pus.
Brandwonden
Bij brandwonden is snelle actie van groot belang. Begin met het koelen van de brandwond onder lauw, stromend water gedurende minimaal 10 minuten. Dit vermindert de hitte en pijn. Gebruik geen ijs, aangezien dit de huid kan beschadigen. Bedek de brandwond na het koelen met een steriel, niet-klevend verband of een schone doek. Vermijd het doorprikken van blaren. Bij ernstige brandwonden, zoals die met blaren, diepe of uitgebreide wonden, zoek direct medische hulp.
Blaarbehandeling
Blaarvorming is een veelvoorkomend huidprobleem, veroorzaakt door wrijving of druk. Om een blaar te voorkomen, gebruik beschermende kleding of pleisters op plekken waar wrijving plaatsvindt. Als een blaar toch ontstaat, is het belangrijk deze intact te laten. Doorprikken kan leiden tot infecties. Dek de blaar af met een steriel verband en vermijd verdere druk of wrijving. Als de blaar vanzelf open gaat, reinig het gebied dan voorzichtig, breng een antibacteriële zalf aan en dek af met een verband.
Blauwe plek
Breng zo snel mogelijk na het ontstaan van de blauwe plek een koud kompres of een zak met ijs gewikkeld in een doek aan op het getroffen gebied. Dit helpt om zwelling te verminderen en de pijn te verzachten. Doe dit gedurende ongeveer 15 tot 20 minuten, meerdere keren per dag gedurende de eerste 48 uur. Probeer het getroffen lichaamsdeel te rusten en het, indien mogelijk, hoger te positioneren dan je hart. Dit vermindert bloedtoevoer naar het gebied, wat de zwelling kan verminderen.
Buil of zwelling
Gebruik een koud kompres of een zak ijs gewikkeld in een doek. Breng dit gedurende 20 minuten aan op de buil. Dit helpt om de zwelling te verminderen en verlicht de pijn. Doe dit meerdere keren per dag, vooral in de eerste 48 uur na het ontstaan van de buil. Zorg dat het getroffen gebied voldoende rust krijgt. Dit helpt het genezingsproces.
Als de buil zich op een arm of been bevindt, leg het dan hoger dan het hart. Dit helpt om de zwelling te verminderen door de bloedtoevoer naar het gebied te beperken. Houd de buil in de gaten voor veranderingen. Als de pijn erger wordt, de buil groter wordt, of als je andere symptomen zoals duizeligheid ervaart, zoek dan medische hulp.
Bij twijfel of als de buil ernstig is, zoals bij bewustzijnsverlies na de klap, is het belangrijk om direct medische hulp te zoeken. Normaal gesproken geneest een buil zonder verdere complicaties binnen enkele dagen tot weken.
Chemische wond
Spoel de wond onmiddellijk en grondig met stromend, koel water. Ga door met spoelen gedurende ten minste 10 tot 20 minuten om de chemische stof te verdunnen en te verwijderen. Gebruik geen chemische neutralisatiemiddelen. Verwijder snel alle kleding of sieraden die besmet kunnen zijn met de chemische stof om verdere blootstelling te voorkomen.
Na het spoelen, zoek zo snel mogelijk professionele medische hulp, zelfs als de wond er niet ernstig uitziet. Chemische stoffen kunnen diepe weefselschade veroorzaken. Indien mogelijk, neem de container van de chemische stof of een duidelijke beschrijving ervan mee naar het ziekenhuis.
Let op: Bij inademing van chemische stoffen, verplaats de persoon naar frisse lucht en zoek onmiddellijk medische hulp. Vermijd zelf blootstelling aan de chemische stof tijdens het verlenen van eerste hulp.
Vorstbeet
De behandeling van een wond door bevriezing, of vorstbeet, vereist zorgvuldige aandacht om verdere schade aan het weefsel te voorkomen. Verplaats de persoon naar een warme, droge plaats om verdere blootstelling aan kou te voorkomen. Begin met het voorzichtig opwarmen van het getroffen gebied. Dit kan gedaan worden door het in warm (niet heet) water te dompelen of door warme doeken te gebruiken. Het water moet tussen de 37 en 40 graden Celsius zijn. Vermijd directe warmtebronnen zoals een kachel, hittepad of open vuur, omdat deze de huid kunnen verbranden.
Wrijf of masseer het bevriezingsgebied niet. Dit kan meer schade veroorzaken. Gebruik losse, droge verbanden om de getroffen gebieden te beschermen. Scheid vingers en tenen met katoenen watten om verdere schade door wrijving te voorkomen. Als de voeten of tenen bevroren zijn, probeer dan niet te lopen. Dit kan meer schade veroorzaken.
Vorstbeet kan ernstige schade veroorzaken en vereist vaak medische behandeling. Zoek zo snel mogelijk professionele hulp. Bij ernstige gevallen van bevriezing, waarbij de huid blaren vormt of zwart wordt, is onmiddellijke medische aandacht noodzakelijk. Het is belangrijk om te onthouden dat zelfbehandeling alleen een tijdelijke oplossing is en geen vervanging voor professionele medische zorg.
Extra informatie
Hoe kun je brandwonden bij kleine kinderen voorkomen?
Een voetblaar voorkomen is beter dan genezen
Wat mag niet ontbreken in de reisapotheek?
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
